เสร็จสิ้นไปสดๆ ร้อนๆ กับการคัดเลือกนักแสดงรุ่นใหม่ สำหรับการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ชุด “ศึกอินทรชิต ตอน นาคบาศ” ซึ่งในปีนี้จัดให้มีการคัดเลือกนักแสดง จำนวน ๕ ตัวละคร คือ พระ(โขน) มีผู้สมัคร ๘๔ คน พระ(ละคร) มีผู้สมัคร ๑๙๙ คน นาง มีผู้สมัคร ๒๕๖ คน ยักษ์ มีผู้สมัคร ๑๒๖ คน และ ลิง มีผู้สมัคร ๑๓๐ คน รวมทั้งสิ้นมีผู้สมัคร ๗๙๕ คน จนในที่สุดก็ได้เยาวชนไทยผู้ผ่านการคัดเลือกเพื่อร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการแสดงโขนประจำปี ๒๕๕๗ ตัวละครละ ๕ คน สำหรับบรรยากาศในการคัดเลือกนักแสดงตัวเอกรุ่นใหม่ครั้งนี้ก็ได้รับความสนใจจากนักเรียน นักศึกษา จากวิทยาลัยนาฏศิลปและสถาบันการศึกษาทั่วประเทศ ที่พร้อมใจกันมาร่วมสืบสานวัฒนธรรมอันดีงามของชาติไทยเหมือนเช่นเคย เมื่อวันอาทิตย์ที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๕๗ ณ ห้องเทเวศร์ อาคารหอประชุม สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์
ตามพระราชเสาวนีย์ของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดการแสดง “โขน” ขึ้นเป็นประจำทุกปี และในปี ๒๕๕๗ มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ จึงกำหนดการจัดการแสดงโขน ชุด “ศึกอินทรชิต ตอน นาคบาศ” ในระหว่าง วันที่ ๗ พฤศจิกายน – ๕ ธันวาคม ๒๕๕๗ จึงได้จัดให้มีการคัดเลือกนักแสดงตัวเอกรุ่นใหม่ มาร่วมแสดงโขนครั้งประวัติศาสตร์ เพื่อเป็นการให้เยาวชนได้มีส่วนร่วมอย่างสร้างสรรค์ ในการอนุรักษ์ เผยแพร่นาฏศิลป์ชั้นสูงของไทยให้คงอยู่ต่อไป
สำหรับการคัดเลือกในครั้งนี้เยาวชนผู้สมัครจะมีต้องพื้นฐานความรู้ทางด้านนาฏศิลป์ มีความสามารถในการตีบท มีกระบวนท่าในการร่ายรำที่ถูกต้อง วัดจากความสามารถจากการแสดงซึ่งต้องมีความโดดเด่น ตลอดจนไหวพริบในการแก้ปัญหาต่างๆ สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นสิ่งสำคัญและจำเป็นอย่างมากที่นักแสดงทุกคนต้องมี รวมถึงการตอบคำถามและการแสดงทัศนคติทางด้านนาฏศิลป์ ต่อหน้าคณะกรรมการผู้ทรงวุฒิ อาทิ ท่านผู้หญิงจรุงจิตต์ ทีขะระ ผู้ช่วยเลขาธิการมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ และประธานคณะกรรมการอำนวยการจัดการแสดงโขน ชุด “ศึกอินทรชิต ตอน นาคบาศ”, ม.ล.ปิยาภัสร์ ภิรมย์ภักดี รองประธานกรรมการฯ, อ.ประสิทธิ์ ปิ่นแก้ว ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง(นาฏศิลป์-โขน) พุทธศักราช ๒๕๕๑, อ.จตุพร รัตนวราหะ ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์-โขน) พุทธศักราช ๒๕๕๒, อ.ประเมษฐ์ บุณยชัย ผู้กำกับการแสดงฯ พร้อมด้วย พิศมัย วิไลศักดิ์ ศิลปินแห่งชาติ ปี พ.ศ. ๒๕๕๓ สาขาศิลปะการแสดง (ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์) และ อรนภา กฤษฎี ฯลฯ
ท่านผู้หญิงจรุงจิตต์ ทีขะระ ผู้ช่วยเลขาธิการมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ และประธานคณะกรรมการอำนวยการจัดการแสดงโขน ชุด “ศึกอินทรชิต ตอน นาคบาศ” กล่าวว่า “การคัดเลือกนักแสดงรุ่นใหม่ในครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าเยาวชนไทยให้ความสนใจตื่นตัวต่อการแสดง “โขน” มากขึ้นทุกปี และเนื่องจากเป็นพระราชประสงค์ของสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ที่ทรงมุ่งหวังไว้ว่าต้องการกระตุ้นให้ประชาชนนึกถึงวัฒนธรรมของชาติ และช่วยกันสืบสานวัฒนธรรมอันสวยงามนี้ต่อไป จากจำนวนผู้สมัครในครั้งนี้ที่เพิ่มขึ้น มีคนสนใจเข้าร่วมสมัครจำนวน ๗๙๕ คน เมื่อเปรียบเทียบกับจำนวนผู้สมัครในปีก่อน นับได้ว่าเป็นนิมิตหมายอันดี และการตัดสินของคณะกรรมการในครั้งนี้ก็ถือว่ายากขึ้น เนื่องจากเยาวชนที่มาคัดเลือกมีความสามารถมากขึ้นทุกๆ ปี แต่ก็ผ่านไปได้ด้วยการตัดสินที่บริสุทธิ์ยุติธรรม นอกจากนี้การคัดเลือกนักแสดงรุ่นใหม่ของโขนนั้น แม้ผู้ที่ไม่ผ่านการคัดเลือกก็ยังได้ประโยชน์อย่างมากด้วยเช่นกัน เพราะว่าคณะกรรมการที่เป็นถึงปรมาจารย์ทางด้านนาฏศิลป์และโขนจะมีการอธิบายและให้ความรู้แก่ผู้เข้าคัดเลือกถึงสิ่งที่ต้องปรับปรุงหรือแก้ไข ทำให้ผู้ที่สมัครร่วมคัดเลือกได้นำข้อติชมเหล่านั้นไปแก้ไขและพัฒนาตัวเองในคราวต่อไป ซึ่งถือว่าเป็นความรู้ที่วิเศษมากๆ”
สำหรับการคัดเลือกนักแสดงรุ่นใหม่ การแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ชุด “ศึกอินทรชิต ตอน นาคบาศ” ในครั้งนี้ได้ผู้ผ่านการคัดเลือกตัวละครทั้ง ๕ ได้แก่ พระ(โขน), พระ(ละคร), นาง, ยักษ์ และลิง โดยแบ่งเป็นตัวละครละ ๕ คน ซึ่งหลังจากนี้จะได้ทำการเตรียมตัวและฝึกซ้อมเพื่อเข้าร่วมแสดงโขน ในระหว่างวันที่ ๗ พฤศจิกายน – ๕ ธันวาคม ๒๕๕๗ ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย
นางสาวทิพารินทร์ เลิศฤทธิ์วิมานแมน จากสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ ผู้ชนะเลิศการคัดเลือกนักแสดงรุ่นใหม่ตัวละครพระ กล่าวว่า “การมาเข้าร่วมครั้งนี้รู้สึกกดดันกับตัวเองมากๆ ที่เราได้มาเล่นหน้าคณะกรรมการที่เป็นผู้ทรงคุณวุฒิทั้งสิ้น จึงทำให้บางครั้งการรำมีความรู้สึกตื่นเต้นมากพอสมควร แต่คิดว่าสิ่งที่ทำให้ท่านคณะกรรมการพึงพอใจก็คือ ความมั่นใจเต็มร้อยว่า การร่ายรำทุกท่วงท่านั้นถูกต้องตามแบบมาตรฐานและประเพณีของตัวละคร สำหรับความรู้สึกของการเป็นผู้ชนะเลิศในการคัดเลือกครั้งนี้ก็รู้สึกภูมิใจมาก ถือว่าเป็นครั้งหนึ่งในชีวิตที่ได้ทำตามความฝันเลยค่ะ”
นางสาวเกิดศิริ นาคกร จากสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ ผู้ชนะเลิศการคัดเลือกนักแสดงรุ่นใหม่ตัวละครนาง เผยถึงความรู้สึกในการคัดเลือกครั้งนี้ว่า “สำหรับการคัดเลือกในปีนี้มีความยากกว่าทุกครั้งที่เคยได้มาเข้าร่วมคัดเลือกค่ะ เพราะว่ามีการรำแม่บทด้วย ซึ่งแม่บทธรรมดาก็มีเวลายาวเกือบ 10 นาที แต่ครั้งนี้ไม่เหมือนที่เราได้ฝึกซ้อมมาเลย ทำให้ต้องใช้ไหวพริบมากพอสมควร ซึ่งที่หนูได้รับการคัดเลือกในตัวละครนางครั้งนี้ เพราะว่า เราสามารถตีโจทย์ของตัวละครได้แม่นยำ ทั้งหมดนี้เราต้องมีความมั่นใจ มีสติ และมีความอ่อนช้อยในการรำ ก็เลยคิดว่าเปิดจุดที่ทำให้เข้าตากรรมการ ส่วนใครที่กำลังฝึกซ้อมเพื่อมาเข้าร่วมคัดเลือกในปีหน้าก็ขอให้ฝึกซ้อมมากๆ โดยเฉพาะเพลงมาตรฐาน เช่น แม่บทเล็ก และ แม่บทใหญ่”
ด้าน ผู้ชนะเลิศการคัดเลือกนักแสดงรุ่นใหม่ตัวละครพระโขน นายภูกิจ พาสุนันท์ จากสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ ได้พูดถึงเคล็ดลับความสำเร็จครั้งนี้ว่า “ขอขอบคุณคณะกรรมการและอาจารย์ทุกๆ ท่านที่ได้ให้ผมได้รับการคัดเลือกเข้าไปเป็นนักแสดงโขน ซึ่งการคัดเลือกครั้งนี้ถือว่ายากมาก เพราะมีโจทย์และบทละครให้เราต้องตีความออกมาเป็นท่ารำที่สอดคล้องกับโจทย์และตัวละครให้ได้ ซึ่งสิ่งสำคัญของการเป็นนักแสดงโขนก็คือ ต้องหมั่นฝึกซ้อมตลอดเวลา สำหรับเคล็ดลับของการเป็นแสดงเป็นตัวละครพระโขนนั้น ต้องมีความเข้มแข็ง เฉกเช่นพระลักษณ์ซึ่งเป็นผู้นำกองทัพที่เข้มแข็งบนความอ่อนช้อยครับ”
นายชาตรี ทองแฉล้ม จากสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ ผู้ชนะเลิศการคัดเลือกนักแสดงรุ่นใหม่ตัวละครลิง “สำหรับการเตรียมตัวในการคัดเลือกครั้งนี้ผมก็ฝึกซ้อมตามที่ได้ร่ำเรียนมาและมีการปรึกษาครูผู้ใหญ่ทุกคนว่าจะทำอย่างไรถึงจะรำได้ถูกต้อง ซึ่งถือว่าสำคัญมากๆ ส่วนเคล็ดลับของการเป็นตัวลิงนั้น จะต้องเข็มแข็ง น่ารัก อ่อนหวาน และสนุกสนานครับ สำหรับในการคัดเลือกครั้งต่อๆ ไป หากมีรุ่นน้องที่สนใจมาคัดเลือก ผมก็อยากแนะนำว่า สุขภาพร่างกายต้องแข็งแรง หมั่นออกกำลังกายสม่ำเสมอ แบ่งเวลาให้ถูกต้อง ทั้งเรียน ทั้งการฝึกซ้อม และรู้จักนำความรู้จากครูผู้ใหญ่หรือรุ่นพี่มาปรับใช้กับตัวเองครับ”
นายวงษ์สมัตถ์ เล้าประเสริฐ จากวิทยาลัยนาฏศิลป ผู้ชนะเลิศการคัดเลือกนักแสดงรุ่นใหม่ตัวละครยักษ์ “การคัดเลือกครั้งนี้จะใช้บทพระราชนิพนธ์ของรัชกาลที่ 1 แต่ปกติเวลาเล่นโขนเราจะใช้บทของรัชกาลที่ 2 ซึ่งจะมีความคุ้นเคยมากกว่า ซึ่งทำให้การคัดเลือกครั้งนี้งานหินมากๆ เพราะเราจะไม่คุ้นเคยกัน ซึ่งการเตรียมตัวของผมก็จะฝึกซ้อมหน้ากระจกทุกวัน รวมเข้ากับประสบการณ์และไหวพริบต่างๆ ทำให้ผ่านการคัดเลือกครั้งนี้ไปได้ เพราะตัวละครยักษ์นั้นต้องมีความแข็งแรง ต้องยกขาหนีบน่องได้ดี วงต้องได้ และมีความสูงที่พอดี สำหรับใครสนใจอยากมาคัดเลือกในครั้งหน้าก็ต้องเริ่มเตรียมตัวฝึกซ้อม อาจจะฝึกหน้ากระจกด้วยก็ได้ เพราะจะได้เห็นจุดบกพร่องของท่ารำและสามารถปรับปรุงแก้ไข และที่สำคัญต้องตั้งใจเรียนมากๆ ด้วยครับ”
การแสดงโขน มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ชุด “ศึกอินทรชิต ตอน นาคบาศ” กำหนดจัดแสดง ระหว่างวันที่ ๗ พฤศจิกายน – ๕ ธันวาคม ๒๕๕๗ ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย ผู้สนใจสามารถซื้อบัตรเข้าชม ได้ตั้งแต่วันที่ 1 สิงหาคมเป็นต้นไปที่ ไทยทิคเก็ต เมเจอร์ ทุกสาขา หรือ www.thaiticketmajor.com บัตรราคา ๔๒๐, ๖๒o, ๘๒o, ๑,๐๒๐ และ ๑,๕๒๐ บาท รอบนักเรียน นักศึกษา บัตรราคา ๑๒o บาท (หยุดการแสดงทุกวันจันทร์) สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร. ๐๒-๒๖๒-๓๔๕๖ หรือ www.khonperformance.com