ด้วยพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ที่ทรงรับสั่งให้มีการจัดการแสดงโขนขึ้นเป็นประจำทุกปี เพื่อเป็นการอนุรักษ์ “โขน” วิจิตรนาฏศิลป์ไทยให้คงอยู่สืบไป ดังนั้นในปี ๒๕๕๗ มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ได้เลือกบทเรื่อง รามเกียรติ์ ชุด “ศึกอินทรชิต ตอน นาคบาศ” มาจัดแสดง ในระหว่าง วันที่ ๗ พฤศจิกายน – ๕ ธันวาคม ๒๕๕๗ อีกทั้งยังส่งเสริมให้เยาวชนไทยได้มีส่วนร่วมสืบสานศิลปวัฒนธรรมไทย ด้วยการเปิดโอกาสให้เข้าร่วมคัดเลือกเป็นนักแสดงรุ่นใหม่ เพื่อร่วมแสดงโขนของมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ในปีนี้ โดยได้มีการจัดแถลงข่าวพร้อมชมตัวอย่างการแสดง โรงพิธีอินทรชิต และวิรุญมุขรบพระลักษณ์ ณ ห้องเทเวศร์ อาคารหอประชุม สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ เมื่อวันอังคารที่ ๙ กันยายน ๒๕๕๗ ที่ผ่านมา
ท่านผู้หญิงจรุงจิตต์ ทีขะระ ประธานคณะกรรมการอำนวยการแสดงโขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ชุด “ศึกอินทรชิต ตอน นาคบาศ” กล่าวว่า “สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อนุรักษ์ “โขน” ซึ่งเป็นนาฏศิลป์ชั้นสูงของไทย และเพื่อให้คนรุ่นใหม่ได้มีส่วนร่วมสืบสานศิลปวัฒนธรรมตามแบบประเพณีโบราณ ที่ผ่านมามูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ได้จัดการแสดงโขน รามเกียรติ์ มาเป็นปีที่ ๗ แล้ว รวม ๕ ชุดด้วยกัน ได้แก่ ชุด “ศึกพรหมาศ” (ปี พ.ศ.๒๕๕o และปี พ.ศ.๒๕๕๒), ชุด “นางลอย” (ปี พ.ศ.๒๕๕๓), ชุด “ศึกมัยราพณ์” (ปี พ.ศ.๒๕๕๔), ชุด “จองถนน” (ปี พ.ศ.๒๕๕๕) และ ชุด “ศึกกุมภกรรณ ตอน โมกขศักดิ์” (ปี พ.ศ.๒๕๕๖) จนประสบความสำเร็จและได้รับการเรียกร้องให้เพิ่มรอบสำหรับผู้ที่พลาดชมการแสดง ซึ่งทุกครั้งที่มีการแสดงโขนจะมีแบบสอบถามให้ผู้ชมติชมว่าชื่นชอบเรื่องใด ตอนไหน และจะมีการประมวลเพื่อนำความขึ้นกราบบังคมทูลสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ จากนั้นจะทรงเลือกตอนจากข้อมูลแบบสอบถามด้วยความสนพระราชหฤทัย เนื่องจากพระองค์ทรงทราบตอนของรามเกียรติ์ตลอดทั้งเรื่อง ในปี ๒๕๕๗ ทรงเลือกโขน ชุด “ศึกอินทรชิต ตอน นาคบาศ” ตามบทพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๑”
โดย ม.ล.ปิยาภัสร์ ภิรมย์ภักดี รองประธานคณะกรรมการอำนวยการและผู้อำนวยการฝ่ายประชาสัมพันธ์ กล่าวต่อไปว่า “ในปีนี้ได้จัดให้มีการคัดเลือกนักแสดงตัวเอกรุ่นใหม่มาร่วมแสดงโขนครั้งนี้ เพื่อเป็นการให้เยาวชนได้มีส่วนร่วมอย่างสร้างสรรค์ ในการอนุรักษ์ เผยแพร่นาฏศิลป์ชั้นสูงของไทยให้คงอยู่ต่อไป โดยการคัดเลือกนักแสดงเอก จำนวน ๕ ตัวละคร คือ พระ(โขน) มีผู้สมัคร ๘๔ คน พระ(ละคร) มีผู้สมัคร ๑๙๙ คน นาง มีผู้สมัคร ๒๕๖ คน ยักษ์ มีผู้สมัคร ๑๒๖ คน และ ลิง มีผู้สมัคร ๑๓๐ คน รวมทั้งสิ้นมีผู้สมัคร ๗๙๕ คน จนในที่สุดก็ได้เยาวชนไทยผู้ผ่านการคัดเลือกเพื่อร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการแสดงโขนประจำปี ๒๕๕๗ ตัวละครละ ๕ คน รวม ๒๕ คน เป็นปรากฎการณ์ที่น่าปลื้มใจมาก โดยคณะกรรมการทุกท่านพอใจมากที่เยาวชนรุ่นใหม่ให้ความสนใจมาร่วมคัดเลือกเป็นนักแสดง ในฐานะที่ดูแลเรื่องการประชาสัมพันธ์อยากเชิญชวนให้รีบจองบัตรเพราะจัดแสดงเป็นระยะเวลา ๑ เดือน ซึ่งจัดให้ตามคำเรียกร้องสำหรับผู้ที่พลาดชมครั้งก่อนๆ”
ด้าน อาจารย์ ประเมษฐ์ บุณยะชัย ผู้กำกับการแสดง กล่าวว่า “การแสดงปีนี้ เป็นตอนที่มีชั้นเชิงนาฏศิลป์ที่งดงามหลายตอน เช่น รำเบิกโรงการแสดง ชุด ระบำนารายณ์เจ็ดปาง ซึ่งเป็นบทพระนิพนธ์ของสมเด็จพระบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงษ์ โดยปกติแล้วจะหาชมได้ยาก เพราะไว้ใช้แสดงในโอกาสสำคัญเท่านั้น รวมถึง ฉากตรวจพลของวิรุญมุข การรบบนหลังม้า การแปลงกายหายตัวเข้าแทงพลลิง ล้วนเป็นกระบวนท่ารำชั้นครูที่สืบทอดมาจากกรมมหรสพของพระบาทสมเด็จพระมุงกฎเกล้าเจ้าอยู่หัว นอกจากนี้ยังได้เห็นลีลาที่ปรมาจารย์ทางด้านโขนได้นำท่วงทีกริยาของหมีมาใช้ในการแสดงตอนทำลายพิธีชุบศรนาคบาศของอินทรชิต ฉากโพรงไม้โรทัน ซึ่งมีความอลังการ ประกอบบรรยากาศที่น่าสะพรึงกลัว และฉากสนามรบ ซึ่งได้คิดเทคนิคการเปลี่ยนฉากขึ้นใหม่ ภาพพญาครุฑตัวใหญ่ที่โฉบเฉี่ยวลงมาเพื่อทำลายนาค
คณะกรรมการที่จัดการแสดงครั้งนี้ ทุ่มเทกำลังกายและกำลังความคิดในการสรรค์สร้างเพื่อถวาย พระเกียรติองค์อัคราภิรักษ์ศิลปินที่กระทรวงวัฒนธรรมได้ถวายพระราชสมัญญาแด่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ อันเป็นที่เคารพสูงสุดของปวงชนชาวไทย โดยประกอบไปด้วย ฉากอันวิจิตรตระการตาทั้งหมด ๕ ฉากใหญ่สำคัญที่ใช้เทคนิคการแสดงสมัยใหม่เข้าผสมผสานเพื่อให้การแสดงตื่นเต้นเร้าใจยิ่งขึ้น ได้แก่ ฉากที่ ๑ ท้องพระโรงกรุงลงกา, ฉากที่ ๒ พลับพลาพระรามเชิงเขามรกต, ฉากที่ ๓ โพรงไม้โรทัน, ฉากที่ ๔ สงคราม (๑) และ ฉากที่ ๕ สงคราม (๒) ผมอยากให้คนที่สนใจได้มาชมการแสดงในครั้งนี้ เพราะเราตั้งใจเอาความงดงามในอดีต รวมทั้งจารีตตามแบบฉบับโขนหลวง มาถ่ายทอดให้อย่างสมบูรณ์ที่สุดผ่านความตั้งใจของนักแสดง นักดนตรี รวมถึงทีมงานเบื้องหลังกว่า ๘๐๐ ชีวิต เพราะโขนนั้นเปรียบเสมือนกับสมบัติของชาติที่เราควรอนุรักษ์ให้คนรุ่นหลังได้สืบทอดต่อไป”
นายชาตรี ทองแฉล้ม เยาวชนผู้เข้าร่วมออดิชั่นมาเป็นครั้งที่ 2 และได้รับเลือก เป็นผู้รับบทตัวแสดง หนุมานในการแสดงโขน ในครั้งนี้ กล่าวถึงความรู้สึกว่า “ภูมิใจทุกครั้งที่ได้แสดงในการแสดงครั้งนี้ ทุกครั้งที่มาออดิชั่น ผมรู้สึกว่าได้สู้กับตัวเอง เอาชนะตัวเอง และรู้สึกเป็นเกียรติแก่วงศ์ตระกูลที่ได้เป็นส่วนหนึ่งของโขนพระราชทานในครั้งนี้ครับ”
โดยภายในงานได้รับเกียรติจากผู้มีเกียรติและผู้เชี่ยวชายด้านศิลปวัฒนธรรมมาร่วมงานคับคั่ง อาทิ พิมพ์รวี วัฒนวรางกูร ผู้ตรวจราชการกระทรวงวัฒนธรรม, ดร.สิริชัยชาญ ฟักจำรูญ อธิการบดีสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์, นฤมล ล้อมทอง, ทัศนีย์ ขุนทอง ศิลปินแห่งชาติ, พิศมัย วิไลศักดิ์, เกิดศิริ นกน้อย, มนตรี วัดละเอียด, พรชิตา ณ สงขลา, สุดสาคร ชายเสม, วีรธรรม ตระกูลเงินไทย ฯลฯ
สำหรับการแสดงโขน มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ชุด “ศึกอินทรชิต ตอน นาคบาศ” ได้กำหนดจัดการแสดง รอบประชาชน จำนวน ๓๔ รอบ รอบนักเรียน จำนวน ๑๖ รอบ รวม ๕๐ รอบ ในระหว่างวันที่ ๗ พฤศจิกายน – ๕ ธันวาคม ๒๕๕๗ ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย ผู้สนใจสามารถซื้อบัตรเข้าชม ได้ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป ที่ไทยทิคเก็ต เมเจอร์ ทุกสาขา หรือ www.thaiticketmajor.com บัตรราคา ๔๒๐, ๖๒o, ๘๒o, ๑,๐๒๐ และ ๑,๕๒๐ บาท รอบนักเรียน นักศึกษา บัตรราคา ๑๒o บาท (หยุดการแสดงทุกวันจันทร์) สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร.๐๒-๒๖๒-๓๔๕๖ หรือ www.khonperformance.com